Overgewicht

Bij overgewicht is er sprake van een te zwaar gewicht. Dit heeft nadelige gevolgen voor de gezondheid. Er is in het geval van overgewicht sprake van te veel vet dat op het lichaam opgeslagen is. In Nederland komt overgewicht steeds vaker voor bij personen. Of er sprake is van overgewicht wordt bepaald door de lengte met het gewicht te vergelijken. Dit wordt gedaan met de Body Mass Index berekening. Er is sprake van overgewicht bij een BMI score hoger dan 25. Er is sprake van obesitas bij een score hoger dan 30. Hoe hoger de BMI score, hoe meer gezondheidsrisico’s er zijn. Uit onderzoeken blijkt dat meer dan tien procent van de Nederlandse bevolking obesitas heeft.

Levensstijl

Overgewicht is het resultaat van de levensstijl van tegenwoordig. Fastfood ketens doen goede zaken. Mensen reizen steeds minder door zelf in beweging te zijn. Al deze factoren hebben invloed op overgewicht bij mensen. Steeds meer mensen hebben last van obesitas. Het lijkt wereldwijd wel een epidemie. Dit komt voort uit te weinig lichaamsbeweging, onregelmatig en ongezond eten en een niet actieve levensstijl.

Oorzaak van ziekten

Overgewicht (BMI 25-30) en obesitas (BMI >30) zijn veelvoorkomende problemen. Vrouwen hebben vaker obesitas dan mannen. Een lage sociaal economische status heeft invloed op overgewicht en obesitas bij een persoon. Overgewicht en obesitas verhogen de kans op allerlei ziekten. Dit is in het bijzonder hart- en vaatziekten, diabetes type 2, bepaalde vormen van kanker en osteoartritis. Overgewicht staat hoog op de lijst van belangrijkste risicofactoren die bijdragen aan de totale ziektelast in de wereld.

Mannen vaker overgewicht, vrouwen vaker obesitas

In 2012 heeft 53% van de volwassen mannen en 44% van de volwassen vrouwen van 19 jaar en ouder overgewicht of obesitas. Uit het onderzoek bleek ook dat meer mannen overgewicht hebben dan vrouwen. Als het gaat om obesitas dan zijn de rollen omgekeerd en hebben meer vrouwen obesitas dan mannen.

Verdeling van vet over het lichaam

De BMI berekening zegt niets over hoe het vet verdeeld is over je lichaam. Het houdt alleen maar rekening met de lengte en het gewicht. Dit betekent dat bij de ene persoon het meeste vet op de buik zit terwijl de ander een platte buik heeft maar veel vet op de benen. Om deze reden is het mogelijk dat iemand met een goede BMI score toch te veel vet heeft op een bepaalde plek. Een voorbeeld hiervan is buikvet.

Middelomtrek

Een persoon met een goede BMI score maar veel buikvet loopt een hoger risico op gezondheidsproblemen. Dit geeft aan dat de BMI berekening niet voor iedereen goed werkt. Met de middelomtrek kan men meten hoeveel buikvet men heeft. De middelomtrek geeft aan hoeveel vet er in de buikholte zit. De middelomtrek houdt geen rekening met de lengte van de persoon. De middelomtrek wordt doorgaans tegelijk gebruikt met de BMI berekening. Zo krijgt men een goed beeld van het lichaamsvetgehalte.

Oorzaak overgewicht

Overgewicht wordt veroorzaakt als iemand meer eet dan het lichaam verbruikt. Er wordt dan teveel gegeten terwijl het lichaam niet zoveel energie nodig heeft. De overtollige energie wordt vervolgens als vet opgeslagen op het lichaam. Waarom er zoveel gegeten wordt is de achterliggende oorzaak. De achterliggende oorzaak verschilt sterk. Dit kan bijvoorbeeld een laag zelfbeeld zijn, emotionele stoornissen of depressiviteit.

Gevolgen overgewicht

Overgewicht leidt tot meer gezondheidsrisico’s. Er zijn ook verschillende klachten die hand in hand gaan met overgewicht. Dit zijn bijvoorbeeld problemen met de ademhaling, slaapapneu, onvruchtbaarheid sociale maar ook psychische problemen. De kwaliteit van het leven gaat sterk achteruit. De persoon krijgt problemen met traplopen en het functioneren wordt belemmerd op verschillende manieren. Het risico op verschillende aandoeningen wordt vergroot zoals de volgende aandoeningen:

• diabetes type 2
• hoge bloeddruk
• hoog cholesterol
• hart- en vaatziekten
• kanker
• galstenen
• gewrichtsaandoeningen zoals artrose en jicht

Risico op overgewicht

Het risico op overgewicht is groter bij bepaalde situaties zoals de volgende:

• stoppen met sport
• stoppen met lichamelijk werk
• stoppen met roken
• overgewicht komt voor in de familie
• de periode na een zwangerschap
• na een belangrijke gebeurtenis (samenwonen, overlijden, verhuizen, trouwen etc)
• laag inkomen
• laag opleidingsniveau
• allochtone afkomst
• gebruik bepaalde medicijnen
• handicap
• ziekte waardoor bewegen moeilijk is
• snel aankomen na geboorte met laag gewicht

Hart- en vaatziekten voorkomen

Hart- en vaatziekten kunnen voorkomen worden door gezond te eten en te leven. Dit doe je op de volgende manieren:

• een gezond gewicht hebben
• gezond eten met voldoende volkorenproducten, groenten, fruit, vezels en omega 3 vetten
• elke dag lichaamsbeweging
• niet roken
• verzadigde en transvetten vermijden
• vermijden van voedingsmiddelen met veel suiker

Stappen die je kunt nemen

1. Eet gevarieerd volgens de Schijf van Vijf
2. Kies de goede bronnen van vetten
   – Kies producten met weinig verzadigd vet
   – Voeg producten met enkelvoudig onverzadigde vetten toe aan je eetpatroon
   – Vermijd producten die transvetten bevatten
3. Verminder het eten van zoete voedingsmiddelen met veel suikers
4. Eet meer volkorenproducten en vezels
5. Lees de etiketten van producten
   – Kies producten met weinig verzadigde en transvetten
   – Kies producten met weinig calorieën
   – Kies producten met weinig suikers
6. Eet meer groenten en fruit
   – Minimaal 200 gram groente per dag
   – Minimaal 2 stuks fruit per dag
7. Bereid het eten voor op gezonde manieren zoals bakken, roosteren, stomen, pocheren, grillen, wokken of braden.